Kolposkopi nedir kolposkopi hangi durumlar için uygulanmalıdır Kolposkopi Nedir?
Kolposkopi, rahim ağzı, vajina ve vulvadaki dokuları büyüteçli bir cihaz olan kolposkop ile incelemek için kullanılan bir tıbbi işlemdir.
Genellikle jinekolojik muayene veya rahim ağzı yayması (pap-smear) ve HPV DNA testi sonuçlarında anormal hücreler tespit edildiğinde yapılır. Kolposkopi, rahim ağzı kanseri ve rahim ağzı kanseri olabilecek CIN 1, CIN 2, CIN 3, veya LSIL ve HSIL gibi diğer jinekolojik problemleri erken aşamada tespit etmek için kritik bir tanı yöntemidir.
Kolposkopi, HPV enfeksiyonlarının teşhisinde ve tedavi sonrası hastaların durumunu değerlendirmede de kullanılır.
İçindekiler
Kolposkopi Nasıl Yapılır?
Kolposkopi işlemi sırasında, hasta jinekolojik muayene pozisyonuna alınır.
Rahim ağzı özel bir spekulum ile açılarak görünür hale getirilir. İşlem sırasında şunlar yapılır:
- Rahim ağzına asetik asit veya Lugol solüsyonu uygulanarak anormal hücreler belirgin hale getirilir.
- Kolposkop cihazı kullanılarak rahim ağzı ve çevresindeki dokular büyütülerek detaylı incelenir.
- Şüpheli alanlar tespit edilirse, bu alanlardan biyopsi alınır.
Tüm işlem yaklaşık 10-20 dakika sürer ve genellikle ağrısızdır. Bununla beraber bazı hastalar da eğer uygunsa anestezi altında kolposkopi de yapılabilir.
Kolposkopi Sonucu Pozitif Çıkarsa Ne Olur?
Pozitif bir kolposkopi sonucu, rahim ağzında anormal hücrelerin bulunduğunu gösterir. Bu durum, kanser öncüsü lezyonlar (CIN - servikal intraepitelyal neoplazi) veya erken evre rahim ağzı kanseri belirtisi olabilir. Sonuçlara bağlı olarak aşağıdaki adımlar atılabilir:
- Daha ileri testler (örneğin, HPV genotipleme veya LEEP).
-Tedavi seçenekleri arasında konizasyon veya diğer cerrahi yöntemler yer alabilir. Bazı hastalar da ise sadece takip seçeneği de uygun olabilir.
Hastaların düzenli takip ve tedavi planı, bireysel duruma göre belirlenir.
Kolposkopi Zor Bir İşlem Mi?
Kolposkopi, genellikle kolay tolere edilen bir işlemdir. İşlem sırasında hastalar genellikle herhangi bir ağrı hissetmez.
Ancak biyopsi alınması gerektiğinde hafif bir rahatsızlık hissedilebilir. İşlem sonrası hafif lekelenme kanaması ve kramp tarzı ağrılar nadiren görülebilir. Çoğu hasta aynı gün normal hayatına dönebilir.
Kolposkopi Kaç Dakika Sürer?
Kolposkopi işlemi genellikle 10-20 dakika arasında tamamlanır. İşlem süresi, biyopsi alınmasına veya ek tetkiklere gerek olup olmamasına bağlı olarak değişebilir.
Kolposkopi Can Acıtır Mı?
Kolposkopi sırasında herhangi bir kesi yapılmadığı için genellikle ağrı hissedilmez. Biyopsi alınırken kısa süreli bir batma hissi olabilir. Gene kullanılan özel solüsyonlardan dolayı bir miktar yanma hissi de doğaldır.
Bu rahatsızlık genellikle hafif düzeydedir ve işlem sonrası hızla geçer.
Kolposkopi Hangi Hastalıklarda Yapılır?
Kolposkopi, aşağıdaki durumlarda teşhis ve değerlendirme amacıyla yapılır:
- Anormal Pap smear (rahim ağzı yayması) sonuçları.
Kolposkopi gerektiren smear sonuçları aşağıda sıralanmıştır:
- ASC-US (Belirsiz Önemdeki Atipik Skuamöz Hücreler): En sık görülen anormal Pap smear sonucudur. Genellikle hafif değişiklikleri gösterir ve çoğu zaman kendiliğinden düzelir.
- LSIL (Düşük Dereceli Skuamöz İntraepitelyal Lezyon): HPV enfeksiyonuna bağlı hafif hücre değişikliklerini gösterir. Çoğu zaman kendiliğinden geçer, ancak bazen daha ileri değerlendirme gerektirir.
- HSIL (Yüksek Dereceli Skuamöz İntraepitelyal Lezyon): Daha ciddi hücre değişikliklerini gösterir ve kanser öncüsü olabilir.
- AGC (Atipik Glandüler Hücreler): Rahim ağzı veya endometriumdaki (rahim iç zarı) glandüler hücrelerde anormallikleri gösterir.
- HPV enfeksiyonları ve ilişkili lezyonlar.
Anormal HPV DNA sonuçları, yüksek riskli HPV tiplerinin varlığını gösterir ve rahim ağzı kanseri gelişme riskinin arttığını işaret eder. Bu sonuçlar genellikle HPV DNA testinin tip spesifik sonuçlarına göre sınıflandırılır. İşte anormal HPV DNA sonuçlarının olası sınıflandırması:
1. Yüksek Riskli HPV Tipleri:
- HPV 16 ve 18: Rahim ağzı kanserlerinin %70'inden sorumlu olan en yüksek riskli tiplerdir. Bu tiplerin varlığı, kanser gelişme riskinin önemli ölçüde arttığını gösterir ve daha ileri tetkik ve takip gerektirir.
- Diğer yüksek riskli tipler: 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68 gibi diğer yüksek riskli HPV tipleri de rahim ağzı kanseri riskini artırır, ancak 16 ve 18 kadar yüksek risk taşımazlar.
2. Düşük Riskli HPV Tipleri:
- HPV 6 ve 11: Genital siğillere neden olan düşük riskli tiplerdir. Bu tipler nadiren kansere neden olur, ancak yine de takip gerektirebilir.
- Diğer düşük riskli tipler: Düşük riskli HPV tipleri genellikle kansere neden olmaz ve genellikle tedavi gerektirmez.
- Rahim ağzında, vajinada veya vulvada şüpheli lezyonların varlığı.
- Uzun süreli veya anormal vajinal kanama.
- CIN 1, CIN 2 ve CIN 3 veya HSIL ve LSIL tedavisi sonrası hastaların durumu değerlendirmek.
Kolposkopi Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kolposkopi Hazırlık Süreci Nasıldır?
- İşlemden önce duş almanız önerilir.
- Adet dönemindeyseniz, işlemi ertelemeniz gerekebilir.
- İşlemden önceki 24 saat içinde cinsel ilişkiye girmemeniz, tampon kullanmamanız ve vajinal duş yapmamanız önemlidir.
Kolposkopik Biyopsi Nasıl Yapılır?
- Kolposkopi sırasında şüpheli bir alan tespit edilirse, küçük bir doku örneği alınır.
- Bu işlem genellikle ağrısızdır.
- Biyopsi sonucu, anormal hücrelerin olup olmadığını ve varsa türünü belirlemeye yardımcı olur.
Kolposkopi İşlemi Ne Kadar Sürer?
- Kolposkopi işlemi genellikle 10-15 dakika sürer.
- Biyopsi alınması durumunda süre biraz daha uzayabilir.
Kolposkopi Acı Verir mi?
- Çoğu kadın kolposkopi sırasında ağrı hissetmez.
- Bazı kadınlar hafif bir baskı veya kramp hissedebilir.
- Ağrı eşiği düşük olanlar için işlem öncesi ağrı kesici kullanılabilir.
Kolposkopi Sonrası Kanama Olur mu?
- Kolposkopi sonrası hafif kanama veya lekelenme olabilir.
- Bu durum genellikle normaldir ve birkaç gün içinde geçer.
- Şiddetli kanama yaşarsanız doktorunuza başvurmalısınız.
Kolposkopi Sonucu Hemen Çıkar mı?
- Biyopsi alındıysa, sonuçların çıkması birkaç gün sürebilir.
- Sonuçlar patoloji laboratuvarında incelenir.
Kolposkopi Sonrası Akıntı Olur mu?
- Kolposkopi sonrası birkaç gün koyu renkli akıntı olabilir.
- Bu durum normaldir ve endişelenmenizi gerektirmez.
- Kötü kokulu veya yeşilimsi bir akıntı varsa enfeksiyon belirtisi olabilir ve doktorunuza başvurmalısınız.
Kolposkopi Hamileyken Yapılır mı?
- Kolposkopi genellikle hamilelik sırasında güvenli bir işlemdir.
- Ancak, doktorunuz bireysel durumunuzu değerlendirerek karar verecektir.
Kolposkopi Anestezi Yapılır mı?
- Kolposkopi genellikle anestezi gerektirmez.
- İşlem sırasında hafif bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.
Kolposkopi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
- İşlemden sonra birkaç gün cinsel ilişkiye girmemeniz, tampon kullanmamanız ve vajinal duş yapmamanız önerilir.
- Doktorunuzun verdiği talimatlara uymanız önemlidir.
Kolposkopi Sonrası Adet Gecikmesi Olur mu?
- Kolposkopi genellikle adet döngüsünü etkilemez.
- Ancak, bazı kadınlarda hafif bir gecikme olabilir.
Kolposkopi Sonrası Cinsel İlişki Nasıl Olmalıdır?
- Doktorunuz izin verene kadar cinsel ilişkiye girmemeniz önerilir.
- İlişki sırasında ağrı veya kanama yaşarsanız doktorunuza başvurmalısınız.
Kolposkopi Sonrası Kasık Ağrısı Olur Mu?
- Kolposkopi sonrası hafif kasık ağrısı olabilir.
- Bu ağrı genellikle birkaç gün içinde geçer.
- Şiddetli veya geçmeyen ağrılarınız varsa doktorunuza başvurmalısınız.
Kolposkopi, Gebe Kalmayı Etkiler mi?
- Kolposkopi genellikle gebe kalmayı etkilemez.
- Ancak, bazı durumlarda tedaviye bağlı olarak gebe kalma olasılığı azalabilir.
Kolposkopi Hangi Bölüm ve Doktor Yapar?
- Kolposkopi işlemi kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından yapılır.
LEEP Nedir?
LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure), rahim ağzındaki anormal dokuların bir elektrikli tel halka kullanılarak çıkarılmasını sağlayan bir prosedürdür.
Bu yöntem genellikle CIN 2 veya CIN 3 gibi yüksek dereceli CIN (servikal intraepitelyal neoplazi) durumlarında uygulanır. LEEP, hem teşhis hem de tedavi amacı taşır ve doğurganlık üzerinde genellikle olumsuz bir etkisi yoktur.
LEEP Nasıl Uygulanır?
LEEP, ince bir tel halka aracılığıyla elektrik akımı kullanılarak anormal doku bölgelerinin kesilmesiyle gerçekleştirilir. Prosedür, genellikle şu adımlardan oluşur:
- Hazırlık: İşlem sırasında rahim ağzı lokal anestezi ile uyuşturulur. Bazı durumlarda sedasyon tercih edilebilir.
- İşlem: Doktor, elektrik yüklü ince bir halkayı anormal hücrelerin bulunduğu bölgeye yönlendirir. Elektrik akımı yardımıyla bu doku çıkarılır.
- Tamamlama: İşlem sonrası kanamayı durdurmak için özel bir solüsyon uygulanır.
LEEP Hangi Durumlarda Kullanılır?
LEEP, genellikle şu durumlarda tercih edilir:
- Pap Smear Testinde Anormallikler: HPV enfeksiyonu veya displazi gibi anormal sonuçlar.
- Kolposkopi Sonrası Tanı: Rahim ağzı biyopsilerinde prekanseröz lezyon tespiti.
- Servikal İntraepitelyal Neoplazi (CIN): CIN 2 veya CIN 3 gibi ileri düzey lezyonlar.
LEEP’in Avantajları
- Hızlı ve minimal invaziv bir prosedürdür.
- Genellikle lokal anestezi altında yapılabilir.
- Rahim ağzındaki anormal dokuların tamamen çıkarılmasını sağlar.
- İşlem sonrası iyileşme süresi kısadır.
LEEP Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
LEEP işleminden sonra hastaların dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır:
- Dinlenme: İşlem sonrası hafif kanama ve ağrı görülebilir. Dinlenmek önemlidir.
- Cinsel İlişkiye Ara Verme: Yaklaşık 4-6 hafta cinsel ilişki ve tampon kullanımı önerilmez.
- Düzenli Takip: İşlem sonrası düzenli Pap smear testleri yapılmalıdır.
LEEP ve Gebelik
LEEP işlemi, rahim ağzında minimal hasar oluşturur. Ancak, işlem sonrası gebelik planlayan hastaların doktorlarıyla detaylı bir şekilde konuşması önerilir. Nadiren servikal yetmezlik riski oluşabilir.